Levensbeschrijving
van H P Blavatsky
Helena Petrovna Blavatsky
1831 -1891
Gezinsleven
(1831-1840)
HPB werd
geboren 12 augustus 1831 te Ekaterinoslav in Rusland, tegenwoordig
Dnepropetrovsk in de Oekraïne, in het huis van haar grootouders, de prins en
prinses De Fadeyev, waar haar ouders inwoonden. In 1832 verhuisden haar ouders
naar Romankov, een garnizoenstadje in de buurt. Meerdere verhuizingen zouden
volgen, omdat haar vader als officier bij de artillerie regelmatig werd
overgeplaatst.
Haar eigen
naam was Helena Petrovna von Hahn.
Haar vader
heette graaf Peter Hahn von Rottenstern Hahn (1798-1873). Haar moeder was prinses
Helena Andreyevna von Hahn (eigen naam: de Fadeyev; 1814-1842)
Zij was de
oudste in een gezin van drie kinderen. Haar broertje Sasja strief op twee
jarige leeftijd. Haar zus heette Vera Petrovna (1835-1896, gehuwd met meneer De
Zhelikovsky) Haar broer heette Leonid (1840-1885)
Bij
grootouders te
Het
huwelijk tussen haar ouders was niet best, haar moeder had een zwakke
gezondheid, en kon niet wennen aan de vele overplaatsingen. Daarom ging haar
moeder in 1840 bij de grootouders De Fadeyev wonen in Saratov, Rusland aan de
Wolga. Daar sloot Helena een levenslange vriendschap met de jongste zus van
haar moeder, Nadja, die slechts 3 jaar ouder was. Nadja zou later ook toetreden
tot de Theosofische Vereniging.
Toen
Helena 10 jaar oud was overleed haar moeder (6 juli 1842). Daarop hebben haar
grootouders de opvoeding voortgezet. Te
Haar grootouders
verhuisden ze in 1847 naar
Huwelijk
en vlucht;
eerste
keer naar
Haar
echtgenoot heette Nikifor Vassilyevich Blavatsky (1809-gestorven na 1877
mogelijk rond 1880). Haar verloving en het daaropvolgende huwelijk verliepen
niet zo leuk. Tijdens de verloving sloeg Helena op de vlucht, maar werd
achterhaald, na het huwelijk ondernam zij diverse vluchtpogingen, waarvan er
uiteindelijk een slaagde. Ze verliet Rusland. Pas in 1858 zou ze het weer
aandurven om er terug te keren, uit angst dat Nikifor zijn huwelijkse rechten
zou opeisen.
Haar tante
Nadja de Fadeyev heeft in 1858 voor haar bemiddeld, en Nikifor heeft toen in
een brief verklaard geen aanspraak meer op huwelijkse rechten te zullen maken.
Haar reis
voerde haar door Turkije, Griekenland, Europa, Noord- en Zuid-Amerika, Japan,
India, Tibet, Birma Egypte, Palestina en Italië. Wij moeten bedenken dat in de
Victoriaans tijd veel (adellijke en rijke) vrouwen aan het reizen waren. Een
gehuwde status was hierbij erg nuttig. Dit verklaart waarom zij zo hardnekkig
aan de naam Blavatsky heeft vastgehouden.
In
Terug in
Rusland (1858-1864)
Vanaf 1858
tot 1864 had ze een soort retraite in Rusland, vooral de Kaukasus. Noch over
haar jaren in Tibet, noch over die in de Kaukasus is veel bekend. Wel blijkt
uit vele getuigenissen van haar familie, vooral van haar zus Vera, dat zij in
1858 grote paranormale vermogens had, die zij echter pas in 1864 volledig
beheerste. Er zijn zelfs berichten dat ze in deze periode een jaar bij haar
echtgenoot, Nikifor Blavatsky, zou hebben gewoond.
Tweede
keer naar Tibet (1864-1871)
Hierop
ging ze weer op reis. Op
Begin van
Haar Missie (1871-1874)
In 1871
dook HPB weer op in Griekenland, Cyprus en Syrië, waar ze verschillende
meesters heeft ontmoet, o.a. meester Hilarion. Op 6 juli 1871 ontplofte het met
vuurwerk en buskruit geladen schip waarmee ze onderweg was naar Caïro. Van de
400 opvarenden was zij één van de 16 overlevenden. Te Caïro heeft ze een
mislukte poging gedaan om een spirituele vereniging op te richten. In 1872
woonde ze bij familie in
Oprichting
Theosofische Vereniging (1875-1878)
Eind 1874
begon ze haar eerste artikelen te schrijven. In 1875 richte zij samen met
Olcott, William Q. Judge en anderen de Theosophical Society op. In 1875 is ze
zeer kortstondig in het huwelijk getreden met Michael Betanelly uit
Philadephia. Dit huwelijk was eigenlijk onwettig omdat ten onrechte was
aangenomen dat Nikifor Blavatsky, waarmee HPB nog altijd wettig getrouwd was,
dood zou zijn. Hoe dan ook, na enige jaren, op 25 mei 1878, werd het werd
ontbonden op initiatief van Betanelly.
In 1877
publiceerde HPB 'Isis Ontsluierd'. 8 juli 1878 werd zij Amerikaans
staatsburger. Omdat Rusland en Engeland vijanden waren (Krim-oorlog 1854),
maakte dat het reizen in het Brittish Empire veel gemakkelijker. December 1878
vertrok ze met Olcott naar het Indiase Bombay.
Periode in
India (1878-1884)
In 1879 begon
ze het tijdschrift 'The Theosophist', dat nog steeds bestaat. Ook sloten zich
Damodar K. Mavalankar en A.P. Sinnet zich bij hen aan. Van Damodar zijn vele
paranormale verschijnselen bekend. Sinnet zou van 17 oktober 1880 tm 8 juli
1886 corresponderen met de meesters Koot Humi en Morya. De brieven ( 145 stuks)
zouden later, in 1923 gepubliceerd worden door A. Trevor Barker onder de titel:
'Brieven van de Meesters van Wijsheid aan A.P. Sinnet'.
Tussen
1879 en 1883 reisden zij en Olcott door India en Ceylon, waar ze overal
lezingen gaven en loges oprichtten. In 1880 werd het hoofdkwartier van de TS in
Europa,
Geheime Leer (1884-1891)
In 1884
reist ze heen en weer naar Europa. In 1885 vertrekt ze definitief naar
West-Europa. Hier trekt ze veel op met Gravin Wachtmeister. Ze schrijft de
Geheime Leer, een jarenlang project dat in 1888 voltooid is met de publicatie
van de eerste twee delen. Het schijnt dat ze bij haar dood in 1891 veel kopij
had gereedgemaakt voor nog twee delen, maar dat is nooit boven tafel gekomen.
Wel werd na haar door een deel 3 gepubliceerd, waarin veel tot dan toe
ongepubliceerd materiaal bijeen is gebracht. In 1888 begon ze met de
esoterische school. In 1889 publiceerde ze de 'Sleutel tot Theosofie' en de
'Stem der Stilte'.
8 mei 1891
overleed ze. Haar sterfdatum wordt jaarlijks door alle theosofen herdacht op
Witte Lotusdag.
Nederlandse en Nederlandstalige Theosofische Siten
Dutch and Dutch Language Theosophical Websites